25.2.11

Afijos

Los afijos (prefijos y sufijos) son muy importantes en Esperanto. Existen diez prefijos y 32 sufijos. 

Prefijos
bo-       parentesco por matrimonio     patro - padre  bopatro - suegro
dis-      en varias direcciones              doni - dar  disdoni - repartir
ek-       comenzar (súbitamente)           vidi - ver  ekvidi - vislumbrar, distinguir
eks-     ex-                                            reĝo - rey  eksreĝo - ex-rey
fi-        malo (carácter)                        domo - casa  fidomo - prostíbulo, lupanar
ge-      ambos sexos juntos                  patro - padre gepatroj - los padres (el padre                                                             y la madre)
mal-      lo contrario, lo inverso          bona - bueno malbona - malo
mis-      equivocadamente, por error    uzi - usar misuzi - dar un mal uso a algo
pra-      de hace mucho, mucho tiempo tempo - tiempo pratempo - pasado remoto
re-        de nuevo, una vez más, en dirección inversa                                                                                                              veni - venir reveni - regresar


Sufijos
-aĉ-        mala calidad                            domo - casa domaĉo - casucha
-ad-       Acción continuada o repetida   kanti - cantar kantado - canto continuado
-aĵ-        algo concreto                            alta - alto altaĵo - una altura
-an-       miembro, participante               Kristo - Cristo  kristano - cristiano
-ar-       colección                                   arbo - árbol arbaro - bosque
-ĉj-       crea sobrenombres masculinos (después de 2-5 letras del nombre)                                                                             patro - padre paĉjo - papá
-ebl-      posible                                      legi - leer legebla - legible
-ec-       cualidad abstracta                     rapida - rápido rapideco - velocidad
-eg-        aumentativo                              varma - caliente varmega - muy caliente
-ej-        lugar donde                               kuiri - cocinar kuirejo - cocina, lugar para                                                                      cocinar
-em-        inclinación, preferencia        dormi - dormir dormema - que desea dormir
-end-        que hay que hacer                 legi - leer legenda - que hay que leer
-er-         fragmento, unidad                  sablo - arena sablero - grano de arena
-estr-       jefe, presidente, guía            lernejo - escuela lernejestro - director de                                                                  escuela
-et-         diminutivo                              varma - caliente varmeta - tibio
-id-       descendiente, niño, animal joven    hundo - perro    hundido - cachorro de                                                                   perro
-ig-        hacer, causar                           labori - trabajar   laborigi - hacer trabajar
-iĝ-       convertirse                              ruĝa - rojo/roja ruĝiĝi - enrojecerse, venirse                                                                rojo
-il-        instrumento, herramienta             tranĉi - cortar tranĉilo - cuchillo
-in-        femenino                                     knabo - muchacho knabino - muchacha
-ind-       merece hacerse, tiene mérito     legi - leer leginda - digno de leer
-ing-      recipiente parcial para sostener      glavo - espada glavingo - vaina de la                                                                         espada
-ism-     manera de pensar, sistema     kristano - cristiano  kristanismo - cristianismo
-ist-         profesión, ocupación continua       labori - trabajar laboristo - trabajador
-nj-        sobrenombre femenino (después de 2-5 letras del nombre)  patrino -                                                                               madre panjo - mamá
-obl-      multiplica, veces                             du - dos, 2      duoblo - el doble
-on-        fracción                                           du - dos, 2     duono - la mitad
-op-        a razón de                                       du - dos,  2     duope - grupos de 2
-uj-         recipiente                               mono - dinero monujo - monedero, billetera
-ul-         individuo, persona                 juna - joven      junulo - un joven
-um-       sufijo sin significado específico    komuna - común    komunumo - comunidad

Se pueden usar varios prefijos y sufijos en la misma palabra.
patro - padre = bogepatroj - suegros,  suegro y suegra 
labori - trabajar = mallaborema - vago, haragán 

Algunos prefijos y sufijos se pueden usar por sí mismos.
ilo - instrumento, herramienta
ekas - Comienza

(tomados de www.lernu.net

8 comentarios:

Unknown dijo...

Dankon, mi sercxis cxi tiu dum multo tempo.

Unknown dijo...

Dankon, mi sercxis cxi tiu dum multo tempo.

Unknown dijo...

Idioma democrático internacional Esperanto en duolingo

Anónimo dijo...

Dankon, fine mi povas trovi tiu

gmolleda dijo...

He contado 31 sufijos, no 32.

Negrólder!! dijo...
Este comentario ha sido eliminado por el autor.
Negrólder!! dijo...

Dankon. Mi ŝatus scii ĉu la prefikso "for" ekzistas. Mi ne komprenas kion signifas "forlasi" aŭ "forliberigi"

gmolleda dijo...

For ne estas prefikso, sed radiko. En Esperanto vi povas ligi du radikojn: for + lasi